Marianne Panneman

Geniet je ook zo van de zon, het licht en de kleuren?
Iedere dag is het weer een verrassing wat er tot bloei zal komen. Zo verschenen er in onze tuin de afgelopen dagen opeens paarse en witte uienbollen en gele sierlook tussen het groen.

De tuin ziet er voor een deel uit zoals ik heb bedacht, en deels ook niet want planten gaan nu eenmaal ook hun eigen weg. Soms verhuizen ze zonder overleg, vermeerderen zich of komen helemaal niet opdagen. En wat doe ik dan? Geef ik de tuin de ruimte om haar eigen oplossingen te vinden? Waar en wanneer houd ik vast aan mijn eigen ideeën en wensen? Waar grijp ik in, waar laat ik los? Steeds opnieuw dienen deze uitdagingen zich aan. Een mooie metafoor voor wat zich in het leven van alledag voordoet.

Behalve als een beschutte, rustgevende en mooie plek waar het goed toeven is – zowel voor ons als voor de planten, wormen, bijen, vogels, vlinders die er wonen – zie ik de tuin daarom ook als een soort speeltuin. Een plek om te experimenteren met kleuren, vormen, ideeën, en spelenderwijs te leren; over en ván de planten, over licht en schaduw, over loslaten en durven begrenzen – zodat de valeriaan niet de hele tuin overheerst en er ook ruimte is voor bescheidener planten of laatbloeiers.
Meer dan vroeger vind ik het geruststellend en bevrijdend om het niet allemaal zelf in de hand te (hoeven) hebben en ook blij te kunnen zijn met wat er spontaan gebeurt. En zo ontwikkelen de tuin en ik ons samen.

Lees verder →

En alweer is er bijna een kalenderjaar voorbij.

Onlangs las ik het boek ‘De Jaren’ van Annie Ernaux en zag ik het daarop gebaseerde toneelstuk. Het beschrijft in fragmenten het leven van één vrouw (de schrijfster) en verbindt het met allerlei maatschappelijke en historische ontwikkelingen, die deel uitmaken van het collectieve geheugen. 
Al betreft dit het leven van een andere vrouw en speelt het zich in Frankrijk af, toch herkende ik veel en riep het herinneringen op aan gebeurtenissen en ontwikkelingen die ik heb meegemaakt in ‘mijn’ jaren. 

Bespiegelingen die wel passen bij de laatste weken van dít jaar: wat was het voor een jaar? Wat was moeilijk, wat was fijn, wat heb ik geleerd en met wat voor gevoel ga ik over een paar weken het nieuwe jaar in?
(Als je zin hebt kun je hierover schrijven: zie verderop voor de schrijfopdracht.)

Lees verder →

Het is zomer!
Overal bloeien klaprozen en kleuren vlinderstruiken wit en paars, het maakt me blij.
Er gebeuren echter ook dingen in de wereld, ook in ons land, waar ik niet vrolijk van word. Wat mij als tegenwicht enorm helpt is, naast buiten zijn en schrijven, genieten van allerlei vormen van kunst.

Zo bezocht ik vorige week in Amsterdam de expositie ‘Stitch!’ van Meta Struycken, waar je beeldschone mini-kledingstukken kunt bewonderen die zij maakte en bewerkte met allerlei ‘oude’ handwerktechnieken als borduren, quilten, appliqueren. Om ons te laten zien wat het maken, repareren en versieren van kleding voor prachtigs op kan leveren, waardoor het persoonlijker en waardevoller wordt. En ons zo te stimuleren om onze kleding langer te dragen en minder snel af te danken.
Geïnspireerd door deze beelden en boodschap schreven we tijdens de afgelopen Schrijftafel over herinneringen aan tijden waarin kleding nog kostbaar was – over oma’s die sjaals breiden en sokken stopten, over broekspijpen die verlengd werden met een strook vrolijke stof, over moeders die, tot onze vreugde of verdriet, kleding voor ons naaiden. Ook schreven we over onze eigen ervaringen met kleding kopen, maken, verstellen en over geliefde kledingstukken die we niet willen missen. Het luisteren naar elkaars verhalen riep veel herkenning en vrolijkheid op.
Voel je herinneringen en verhalen opborrelen? Zie verderop voor de schrijfopdracht. Lees verder →

De lente hangt in de lucht, je kunt het ruiken, voelen en zien. Het maakt dat ik enorm veel zin heb om naar buiten te gaan. Dat herken je vast.

Zo verliet ik een paar weken geleden, met enige moeite, om vijf uur ’s ochtends mijn warme en comfortabele bed voor een twee uur durende wandeling met een boswachter en vier anderen. We vertrokken in het donker en liepen in stilte door de duinen. We liepen rustig, in ons eigen tempo, en moesten steeds goed voelen waar we onze voeten konden neerzetten. Heel langzaam werd het lichter om ons heen. Na ongeveer een uur kwamen we bij een duinmeertje en daar zaten we een tijd op een zelf gekozen plek aan het water.
We keken en luisterden. Het was stil en ook weer niet en tussen de geluiden van eenden, ganzen, meeuwen door was er opeens het  heldere zingen van twee boomleeuweriken. Prachtig, nooit eerder hoorde ik dat zo bewust.
En al was er geen mooie zonsopgang, en miezerde het een beetje – het was een magische ervaring en ik was zo blij dat ik me een paar dagen daarvoor in een opwelling had opgegeven voor deze wandeling!
Het nodigde ook uit tot schrijven; aan de oever van het meertje noteerde ik al wat woorden en zinnen en later die dag volgde er meer. 

Doet dit je denken aan een bijzondere (natuur)ervaring die jij hebt meegemaakt, en heb je zin om erover te schrijven, dan vind je verderop twee schrijfopdrachten.
Lees verder →

Het is al weer december en over een paar weken begint er een nieuw jaar. 
Ik kijk uit naar de komende weken, waarin ik van plan ben om vooral niet veel te doen, te vertragen: wat opruimen misschien, een legpuzzel maken, lekker koken voor het kerstmaal met familie, een fijn boek lezen, wat schrijven, wandelen, en zo rustig het nieuwe jaar beginnen. Ik wens jou de komende weken ook de vertraging of juist de reuring waar je naar verlangt.

Lees verder →

 

Geniet je van de zomer?
Ik ben een grote buffetkast fris wit aan het schilderen – iets wat ik al twee jaar van plan was, en waar ik nu eindelijk aan begonnen ben. Lekker concreet en heel bevredigend. (En inspiratie voor een schrijfopdracht, zie verderop…)

Lees verder →

 

 

 

 

 

“Je hoeft helemaal niet te vertragen, je moet je ritme vinden.”

Deze uitspraak las ik laatst in een artikel in Trouw over ‘diepzinnig en lichtvoetig pelgrimeren’, en bleef bij me hangen. Voor veel mensen is vertragen wat ze nodig hebben, maar dat geldt niet altijd en niet voor iedereen; soms is een sprintje trekken juist heilzaam. Het gaat om het vinden van het voor jou goede ritme, jouw juiste tempo.

Lees verder →

De wereld is in beweging.
Het voorjaar zit in de lucht en er zijn mensen op de vlucht… Ik merk dat ik door de oorlog in Oekraïne wat stil val, ook in het schrijven van nieuwsbrieven. 

Lees verder →

Wandelaar, er is geen weg,
je maakt de weg al wandelend

In een bijzonder interview met documentairemaakster Heddy Honigmann las ik deze regels, die afkomstig zijn uit het gedicht ‘No hay camino’ van Antonio Machado, een Spaanse schrijver en dichter.
Lees verder →

Herken je dit? Je denkt: ha fijn, er breekt een periode aan van meer rust en ruimte. En dan … loopt het toch anders. Zo verging het mij de afgelopen weken.

Lees verder →